In de middeleeuwen had bijna elke Catalaanse stad een joodse gemeenschap, die in een eigen buurt woonde. Getuigen van die tijd bevinden zich nog in steden als Barcelona en Girona. Wij stoppen in Besalú, een schilderachtig dorp, dat altijd even uitnodigend is. Voor een bezoek aan de Jodenbuurt moeten we eerst de oude, versterkte brug, een indrukwekkend monument van steen, over de rivier de Fluvià oversteken en een reis in de tijd maken die ons naar een wereld van middeleeuwse straten, pleinen en gebouwen voert. Zeven bogen van ongelijke grootte steunen het bouwwerk op de daaronder liggende rotsen.
Nadat de brug is overgestoken treffen we een geheel van smalle keistraatjes. Hier bevond zich vroeger de grootste Jodenwijk van het land. De Joden beleefden na hun aankomst op het Iberische Schiereiland periodes van erkenning en andere van vervolging. In de gouden tijden mochten zij hun geloof aanhangen, godshuizen en cultusoorden oprichten. Om verschillende redenen leefden ze meestal rondom de hoofdsynagoge. Deze Jodenbuurt werd in Catalonië call genoemd. De oorsprong van deze naam lijkt van het Latijnse woord callum (straat) te komen. Stap voor stap stellen we ons de levensomstandigheden van dat tijdperk voor.
In de buurt van de Carrer Tallaferro, een van de best bewaard gebleven straten uit die tijd, komen we zomaar op het Plaça dels Jueus terecht. Op dit rustige plein bevindt zich het joodse bad. Bij de bezichtiging ervan verklaart de gids dat dit de enige mikwe op het Iberische Schiereiland was totdat in 2014 in de naburige stad Girona een tweede joods ritueel bad werd ontdekt. Onderaan de trappen ontdekken we een ondergrondse ruimte in romaanse stijl van bewerkte stukken steen, met een tongewelf en een waterbekken, dat op natuurlijke wijze wordt gevuld met water uit een bron en als doel had om door volledige onderdompeling van het lichaam de ziel te zuiveren. De mikwe getuigt de aanwezigheid van Joden in het dorp en is een belangrijk onderdeel van het architectonische en culturele erfgoed van Besalú, waartoe ook het klooster Sant Pere, de kerk Sant Vicenç en het gerechtsgebouw, ofwel Cúria Reial, behoren. Daarnaast is er ook het Hospital de Sant Julià en andere interessante voorzieningen zoals het miniatuurmuseum of het vleeswarenmuseum. Kortom, een unieke plek op de wereld!
